Vấn đề luật pháp về xuất khẩu lao động

Hiện nay chưa có bộ luật nào về xuất khẩu lao động. Vì thế, nhà nước cần xây dựng và ban hành ngay luật về xuất khẩu lao động trong đó quy định rõ các chế tài khen thưởng, xử phạt với các bên vi phạm, quyền và nghĩa vụ của các bên khi tham gia xuất khẩu lao động, cơ chế tài chính…. Trong quá trình xây dựng luật nên tham khảo ý kiến từ phía bộ chủ quản, các địa phương và được thực hiện bởi cơ quan chuyên trách về luật. Nhà nước cũng cần chú ý lượng hoá tình hình và dự báo các biến động có thể xảy ra,… để luật không phải sửa đổi liên tục khi đi vào thực tế. Sau khi xây dựng luật xong, công tác ban hành luật cũng cần được coi trọng vì nếu thực hiện không đúng có thể đánh mất hết ý nghĩa của việc xây dựng luật. Nhà nước có thể thành lập một tổ điều tra viên thường xuyên kiểm tra việc thực hiện hoạt động xuất khẩu lao động có tuân thủ theo đúng luật pháp hay không để có chế tài điều chỉnh cho phù hợp. Tổ điều tra viên này nên chịu sự chỉ đạo trực tiếp từ bộ tư pháp và có sự phối hợp nhịp nhàng với bộ lao động – thương binh và xã hội.

• Về công tác giáo dục người lao động đi xuất khẩu lao động.

Trước mắt, công tác đào tạo ngoại ngữ cho người lao động cần được chú trọng đảm bảo cho người lao động có khả năng giao tiếp, hiểu mệnh lệnh của người sử dụng lao động. Muốn vây:

+ Bộ lao động – thương binh và xã hội cần chỉ đạo việc ban hành giáo trình giảng dạy từng ngoại ngữ thống nhất. Giáo trình này được biên soạn bởi các nhà sư phạm có uy tín, sự đóng góp ý kiến của đại sứ quán Việt Nam tại quốc gia đó. Nội dung của giáo trình sẽ xoay quanh các chủ đề về đàm thoại trong cuộc sống sinh hoạt, trong sản xuất tại nước ngoài, đặc biệt chú ý đến một số thuật ngữ chuyên dùng trong một số ngành, nghề. Giáo trình nên viết dễ hiểu, chú trọng về văn phong giao tiếp chứ không phải ngữ pháp hay văn phong viết.

+ Tuyển chọn giáo viên có trình độ ngoại ngữ tốt, kỹ năng sư phạm giỏi, có thể sử dụng những người lao động đã đi xuất khẩu lao động về có trình độ ngoại ngữ tốt (đã qua sát hạch và đạt tiêu chuẩn) và bồi dưỡng thêm cho họ kỹ năng sư phạm.

+ Thi sát hạch ngoại ngữ trước khi đưa lao động đi. Vì thế, cần xây dựng tiêu chuẩn sát hạch. Để đạt được ý nghĩa của công tác đào tạo ngoại ngữ cho người lao động thì việc sát hạch ngoại ngữ trước khi đưa lao động đi là điều thiết yếu và cần thực hiện nghiêm túc. Việc xây dựng tiêu chuẩn sát hạch cũng nên tham khảo ý kiến của đại sứ quán Việt Nam tại các quốc gia nước ngoài.

Về giáo dục nghề trước hết nên tuyển chọn từ các trường dạy nghề, trung cấp đến đại học để tiết kiệm chi phí đào tạo cho doanh nghiệp cũng như người lao động. Còn về lâu dài thì doanh nghiệp cần chủ động tự tạo nguồn cho mình bằng cách tuyển người lao động có nhu cầu đi xuất khẩu lao động và tổ chức lớp đào tạo nghề cho họ trong dài hạn. Dù là người lao động đã được đào tạo nhưng để họ không khỏi ngỡ ngàng khi đi làm việc nước ngoài các doanh nghiệp xuất khẩu lao động nên tổ chức các khoá học ngắn hạn bồi dưỡng cho người lao động những kỹ năng cần thiết, cho người lao động biết môi trường làm việc của mình cũng như những phẩm chất cần thiết của người lao động trong xã hội công nghiệp hiện đại.

Về công tác giáo dục ý thức kỷ luật của người lao động, chỉ thực sự phát huy được hiệu quả nếu nó được tiến hành trong một thời gian nhất định song song với quá trình đào tạo nghề cho người lao động do doanh nghiệp tiến hành. Trong quá trình học tập người lao động sẽ dần dần làm quen với các tác phong công nghiệp. Muốn vậy, doanh nghiệp xuất khẩu lao động cần biến lớp học của mình thành mô hình thu nhỏ của nơi làm việc mà người lao động sẽ làm việc khi đi xuất khẩu.